Wat is biologisch eten precies? En verschilt dat nu van ecologisch eten? In deze blog geef ik, op verzoek van een lezer, antwoord op deze vragen. De twee termen worden vaak door elkaar gebruikt bij etenswaren. Dat is verwarrend. Is biologische zuivel bijvoorbeeld ook ecologisch? In deze blog zal ik het uitleggen.
Wat is biologisch?
We kijken eerst maar eens naar de twee termen apart. Dus: wat is biologisch? Biologisch is een wettelijk beschermde term in Nederland. Tenminste, als het over producten gaat. De Europese overheid heeft een aantal strenge regels opgesteld die bepalen wat biologische producten zijn. Boeren die plantaardig voedsel produceren en vee houden moeten dus aan wettelijke voorschriften voldoen. In Nederland controleert de organisatie Skal of deze ook echt worden nageleefd. Zo kunnen wij als consumenten ervan op aan dat het fruit, vlees en de groenten die we in de supermarkt kopen en waar “Biologisch” op staat, ook echt onder bepaalde omstandigheden geproduceerd zijn. Dergelijke producten zijn vaak aan het EKO-kenmerk te herkennen.
Dat is dus in ieder geval een duidelijke en betrouwbare stempel. Maar wat betekent biologisch dan precies? De regels waaraan bio-boeren zich moeten houden, zorgen ervoor dat bij de productie van biologisch voedsel zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met milieu, dier en mens. Concreet gezien is dat een aardige waslijst, die per sector beschreven staan op de website van Skal. Ik noem een paar van de belangrijkste:
- Boeren gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest, maar alleen natuurlijke bestrijdingsmiddelen en natuurlijke vijanden om insectenplagen en ziekten te bestrijden.
- Boeren gebruiken geen genetische modificatie.
- Veehouders gebruiken biologisch voer voor hun dieren.
- Veehouders geven hun dieren meer ruimte dan in de gangbare veehouderij gebruikelijk. Ook geven ze hen meestal alleen medicijnen als ze echt ziek worden. Hierdoor is de kans klein dat er te veel resten van diergeneesmiddelen in biologische melk- en vleesproducten zitten.
- Verwerkers gebruiken geen chemische kleur-, geur-, en smaakstoffen. De ingrediënten zijn zoveel mogelijk biologisch.
- In biologische producten mogen maar een beperkt aantal additieven zitten, en dan van natuurlijke oorsprong. Het criterium is dat toevoegingen technologisch echt onmisbaar moeten zijn.
Kortom, er wordt zowel in de productie als in de verwerking van biologische producten veel gedaan om ze met zo min mogelijk milieulast en onnatuurlijke toevoegingen in onze winkelmand te krijgen.
Wat is ecologisch?
In tegenstelling tot biologisch is ecologisch geen wettelijk beschermde term. Het is dus iets lastiger te definiëren wat ecologisch betekent. In ieder geval hebben de twee termen veel gemeen. De ecologie als wetenschap bestudeert namelijk de wisselwerking tussen, heel simpel gezegd, het natuurlijke en het niet-natuurlijke milieu. Dus bijvoorbeeld ook de relatie tussen eetbare planten en chemische bestrijdingsmiddelen. Of het gevolg van het eten van die bespoten groenten.
Maar eigenlijk is ecologie veel breder. Het gaat over ecosystemen, waarvan voeding slechts één onderdeel is. Begrippen als biodiversiteit, energie- en watergebruik, en korte ketens spelen ook een rol. Wel heeft de ecologie veel oplossingsgericht gedachtegoed geïnspireerd, onder andere in de voedselindustrie. En zie daar de reden dat er ook wel eens over ecologisch eten wordt gepraat.
Dus wat zijn ecologische producten? Het zijn voornamelijk producten waarbij er rekening wordt gehouden met het in stand houden en verbeteren van het natuurlijke leefmilieu. En dat komt aardig overeen met de hierboven beschreven idealen van biologische producten. Ecologie gaat daarbij eigenlijk nog een stapje verder, door meer factoren erbij te betrekken. Je zou de relatie tussen biologisch en ecologisch zo kunnen zien: Ecologie is het bredere gedachtegoed, biologische producten zijn de (wettelijk vastgelegde) uitwerking ervan in de voedselindustrie. Natuurlijk zijn ‘biologie’ en ‘biologisch’ ook twee op zichzelf staande begrippen – net zoals ecologie en ecologisch. Maar in de context van de Nederlandse voedselproductie zijn ze het meest bekend als keurmerk.
Zijn de begrippen wat helderder geworden voor je? Of heb je nog opmerkingen of aanvullingen? Laat ze achter in de reacties hieronder!
Bronnen / leesvoer:
Nieuwste reacties